Çene Çıkması Nedir, Nasıl Anlaşılır?

Çene çıkması, ağız açılırken eklemin aniden öne doğru hareket etmesiyle oluşan bir durumdur. Herhangi bir neden yokken kendiliğinden oluşabilir. Çene çıkması nedir, nasıl anlaşılır? sorusu sıklıkla merak edilen konulardan biridir.

Çene çıkması travmalardan kaynaklanabilise de çoğu zaman hasta yalnızca geniş bir şekilde esnediğinde de ortaya çıkabilir. Çene çıkması tek taraflı ya da iki taraflı olabilmektedir. Eklem sesi duyulur ve hasta ağzını kapatamaz. Çene çıkması, bunu yaşayan kişiye acı verebilmektedir. Bu ağrı ve acı kişiden kişiye değişiklik gösterir. Çene çıkması düzeltildikten sonra ağrı genellikle başa ve boyna da yayılabilir.

Çene çıkması, çene kemiğini ve kaslarını aşırı kasmaktan meydana gelebilmektedir. Çene eklem şikâyeti olan kişiler yaklaşık 3-4 hafta yumuşak yiyecekler tüketmelidir. Sıcak havlu ile eklem bölgesine hafif baskı uygulamak eklem ağrılarını dindirmeye yardımcı olabilmektedir.

Çene Çıkması Nedir?

Çene kayması genellikle aniden oluşan bir durumdur. Hasta ağzını fazla açtığında beklenmeyen bir şekilde eklemlerde kayma oluşur. Bunun sonucunda ise çene çıkabilir. Kişinin herhangi bir sağlık problemi olmasa bile çenesi çıkabilmektedir. Tam olarak kesin nedeni bilinememektedir.

Daha önce çene kayması yaşayan hastaların bunu tekrarlama olasılığı daha yüksektir. Hasta daha önce çıkık geçirmediyse genellikle kaygı ve endişe duymaktadır. Bununla birlikte, ağrı durumu hastaya göre değişiklik gösterir. Çene çıkmasında ortaya çıkan ağrının sebebi ise çene ekleminde bulunan kapsül duvarına oluşan basınçtan kaynaklanmaktadır. Ağrı dışında eklemlerden gelen seslerle de çene çıkığı anlaşılabilmektedir.

Esneme veya ısırma gibi durumlarda çeneyi çok fazla germek çıkığa neden olabilir. Bu sağlık sorunu çene ve yüzde şiddetli ağrı oluşturur ve çenenin hareketini kısıtlayabilir. Çene çıkığı alt çenenin kafatasıyla hizasının bozulmasına da sebebiyet verir. Bu da asimetrik bir görüntü meydana getirebilir.

Çene Çıkması Nasıl Anlaşılır?

Çene çıkması belirtilerinden ilki; Hastanın ağzı açıldıktan sonra kapanmaz ve hasta düzgün konuşamaz. Ağzını kapatsa bile çene ekleminde hafif bir ağrı hissedebilir. Çene çıkığı tek ya da çift taraflı olabilmektedir. Ani hareket sırasında acı verici bir an ve sonrasında ağrının devam etmesi durumudur.

En sık görülen klinik belirtileri, ağız boşluğunu kapatamama, yani “açık kilit”, konuşma güçlüğü, salya akmasıdır.

Çene çıkması belirtileri;

• Çeneden kütleme gibi ses gelmesi,
• Çene ekleminin bulunduğu bölgede ağrı hissedilmesi,
• Kulaklarda tıkanıklık,
• Çenede sertlik gibi semptomlar çene çıkmasının en önemli belirtileridir.

Çene çıkığı meydana gelmesine neden olabilecek durumlar;

• Diş muayenesi sırasında ağzı açmak,
• Ağzı çok geniş açmak,
• Kusma,
• Esneme gibi faktörler çene çıkığına neden olabilir.

Çene Kayması Nasıl Düzelir?

Genellikle iki taraflı ve bazen tek taraflı çıkık, çenenin karşı tarafa kaymasına neden olabilir. Çene kayması durumunda acil olarak diş hekimine gidilmesi önerilmektedir. Çeneyi zorlayan şeyler yapılmamalı ve mümkünse sert besinler tüketilmemelidir. Ayrıca hekim kontrolünden geçene kadar ani hareket yapılmamalıdır. Çeneyi kendi kendine yerine yerleştirmeye çalışmak riskli durumlar yaratabilir.

Çene çıkması halinde manuel olarak doktor çeneyi düzeltebilir. Diş hekimi başparmaklarını ağız içindeki alt arka dişlere yerleştirecektir. Kalan parmaklarını çenenin altına yerleştirir. Çene üzerinde sabit bir tutuş ile doktor çeneyi yerine geri hareket ettireceklerdir. En ağır vakalarda cerrahi yöntemler uygulanmaktadır. Örneğin, çene çevresindeki bağların boyutunu azaltmak, eklemi sıkılaştırmaya ve daha fazla yaralanmayı önlemeye yardımcı olacak bir ameliyat uygulanmaktadır.

Çene çıkığı sonrasında kişilerin yaklaşık altı hafta boyunca ağzını fazla geniş açmamaları gerekmektedir. Yiyeceklerini küçük parçalara ayırabilirler. Çenenin fazla yorulmasını önlemek için yoğurt, patates püresi, süzme peynir, çorba, çırpılmış yumurta, balık, pişmiş meyve ve sebzeler, fasulye ve tahıllar gibi yumuşak yiyecekler yiyebilirsiniz. Sert ve gevrek yiyeceklerden (simit, havuç gibi) ve dişe yapışabilecek yiyeceklerden (karamel ve şekerleme gibi) kaçınmak gerekmektedir. Sakız çiğnemek çene kaymasına sebep olabilir. Birden fazla çene çıkığı olan kişiler sürekli çene çıkığı riskini azaltmak için eklemleri sıkıştıran çene ameliyatı olabilir.

Çene Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Çene bölgesi solunum, konuşma ve beslenme gibi önemli fonksiyonlara sahip olduğu için sağlığı önemsenmelidir. Çene bozuklukları yüz ve baş ile beraber değerlendirilen bozukluklardandır. Çene ameliyatları 18 yaşından önce önerilmemektedir. Çünkü kemik gelişimi etkilenebilir.

Çene ameliyatları pek çok problem için yapılabilmektedir. Örneğin alt çenenin normalden küçük veya geride olması durumlarında çene ameliyatı uygulanabilir. Çene çıkması ve kayması durumu sürekli oluyorsa ve çene çıkması halinde hasta nefes almakta zorlanıyorsa çene ameliyatı gerekmektedir. Çene ameliyatları genel anestezi ile yapılmaktadır. Bu ameliyatların yapılabildiği yerler üstün steril ameliyat şartlarına sahip olmalıdır. Çünkü çene ameliyatlarında enfeksiyon geliştirme riski yüksektir.

Çene ameliyatı çene ucunun küçük ya da büyük olması durumlarında da tercih edilmektedir. Yüzde Asimetri olması, hastada çiğneme, konuşma gibi şikayetler çene ameliyatı yapılmasının nedenlerindendir.

Çene cerrahisi uygulanmadan önce hastanın diş ve ağız röntgeni çekilmektedir. Alçı modellemeler yapılabilir. Kesin tanı konulduktan sonra ameliyat planı yapılmaktadır.

Çene Çıkığı Tekrarlar mı?

Çene çıkığı zaman zaman tekrarlayabilmektedir. Örneğin ortodontik tedavi sonrası ya da doğru yapılmamış dolgular yüzünden çene çıkığı gelişebilmektedir. Bu nedenle kaliteli ve güvenilir bir diş hekimi ile çalışmak oldukça önemlidir. Kronik sürekli olan yani tekrarlayan çıkıklar, tedavisi en zor olanlar arasındadır. Bunları uygun şekilde tedavi etmek için cerrahi müdahale gereklidir.

Kişinin bazı alışkanlıkları da çene çıkığı tekrarlamasını etkileyebilir. Uzun süre sakız çiğnemek, rüzgâra maruz kalmak, elini çeneye dayayarak uzun süre oturmak gibi faktörler çene kayması durumuna zemin hazırlar. Bununla birlikte stres altında bulunmanın da çene çıkığı şikayetlerinin artmasında önemli bir faktör olduğu ortaya koyulmuştur. Yoğun stres altındaki kişiler sürekli olarak yüz kaslarını sıktığı ve diş sıkma problemi yaşadığı için çene eklemine normalden çok daha fazla yük binebilir. Bu da çene kaymasına zemin hazırlar.

Çene çıkması ya da travma sonrası çene kırılması problemleri tedavisi olan ve iyileşen bir sağlık sorunudur. Bununla birlikte tam iyileşme birkaç ay sürebilir. İyileşme sırasında düzenli diş hekimi kontrollerine gitmek ve tavsiyelerine uymak önemlidir. Diş hekimi daha yumuşak gıdalar tüketmenizi önerebilmektedir. Diş fırçalarken dikkatli olmanız ve ağzınızı geniş açmamanız gerekebilir. Sorun bir kez olduktan sonra çene çıkması ya da kaymasına daha yatkın olabilirsiniz. Diş hekimi muayeneler sırasında gelecekteki çene çıkıklarını ve kırıklarını önlemek için önerilerde bulunacaktır.

Uzun süre ideal olmayan bir pozisyonda oturmak da çene ekleminde daha fazla ağrı hissetmenize neden olabilir. Çalışırken sırt destekli bir sandalye seçmek ve duruşu düzeltmek için sık sık mola vermek gerekmektedir.

• Araba sürerken koltuğunuzu mümkün olduğunca dik ayarlamak,
• TV izlemek veya kitap okumak gibi aktiviteleri yaparken dik oturabileceğiniz bir alan seçmek, 
• Otururken destek için sırtınızın arkasına bir yastık yerleştirmek gibi farklılıklar duruşunuzu düzeltirken aynı zamanda çene eklemine fazla yük binmesini önleyecektir.

Duruşunuzu düzeltmek için yapabileceğiniz ufak bir egzersiz; Göğüs kemiğinizi kaldırın, omuzlarınızı geri çekin ve sırt kaslarınızı düzeltmek için kürek kemiklerinizi hafifçe sıkın.